B1 – Kantua: Bernat Etxepare, Imanol Epelde, Emazteen fabore

1545ean euskaraz inprimatu lehen liburua argitaratu zen: Linguae Vasconum Primitiae.
Hartan Bernart Etxepare elizgizonak sortu 15 olerki agertzen dira.

J. Haritschelharren arabera, “Etxeparek idatzi dituen amodiozko olerkietan toki berezi bat dauka Emazteen fabore izenekoak, alde batetik bigarrena delako eta, bertze aldetik, zentsuratua izan delako Linguae Vasconum Primitiae-ren bigarren agerraldian.
Olerkia bi zatitan egina da, lehen zortzi bertsuek aditzera ematen dutela hobe dela isilik egotea eta ez emazteen kontra mintzatzea, azken zortziek erakusten dutelarik elizaren seigarren manamenduaren haustean gizonak direla hobendun eta ez emazteak”.
Haritschelharrek azaltzen duen bezala, “orduko pentsamenduaren kontra doa Etxepare. Alabaina jendeen artean badira diferentziak: nobleak, tituludunak direlarik goretsiak, jende xehea, laboraria edo artzaina, aldiz, gaitzetsiak. Baina sailkapen horretan sartzen da bigarren sailkapen bat, gizona dela nagusi, emaztea haren menpean. Ideia hori orokorki hedatua da jendartearen edozein klasetan, nobletan zein jende xeheen artean. Garai batean teologoek berek dudatan zeukaten arima bat bazutenetz emazteek”.