A2 – Nor zen Luziano Bonaparte

Luziano Bonaparte (Worcestershire, Ingalaterra, 1813ko urtarrilaren 4a – Fano, Marche, Italia, 1891ko azaroaren 3a), frantses hizkuntzalaria zen. Napoleon Bonaparteren iloba zen eta 1815ean Printze titulua eman zioten.

Bonaparte printzea Parisen eta Ingalaterran bizi izan zen. Oxford Unibertsitateko irakaslea izan zen eta han idatzi zituen hizkuntzalaritzako lan gehienak. Luziano Bonapartek euskalkien lehen sailkapen zientifikoa egin zuen: Carte des sept provinces basques, 1863an.

Euskal Herrira bost aldiz etorri zen, 1856-1869 urteen artean. Lehen egonaldia Urruñan (Lapurdi) egin zuen, 1856an. Urte bat berantago, Zuberoa eta Zaraitzuko harana bisitatu zituen. 1865ean, berriz, Angelun (Lapurdi) eta Donibane Garazin (Nafarroa Beherea) ibili zen, baita Nafarroako hainbat lekutan ere, besteak beste Auritzen, Garraldan, Zaraitzun eta Erronkarin. Luziano Bonaparteren laugarren egonaldia 1867an izan zen. Ipar nahiz Hego Euskal Herrian gaindi ibili zen, Lapurdin, Zuberoan eta Nafarroan. Azkenik, 1869an Bonaparte Donibane Lohizunen (Lapurdi) egon zen.

Bonaparte printzeak laguntzaileak hartzen zituen lanean ari zen herrietan. Jende horiek apezak, irakasleak edo jende ikasiak izaten ohi ziren, denak euskaldunak. 1865ean Zaraitzun izan zelarik, honela kontatu zuten: “Printzea eta haren akademia ibiltaria Erronkari bailarara iritsi ziren. Han euskara hain da arraroa, ezen Otaegi jaunak eta haren kideek ezin zuten ezer ulertu. Printzea, ordea, erronkariarrekin ederki mintzatzen zen hirugarren egunean.”

http://www.studiodogma.com/eima/joanetorria/
(Ikasek moldatua)