A2 – Lurraren iratzartzea: udaberria

Hartza
Euskal Herriko bazter guzietan agertzen da hartza ihauterietan, adibidez Kuartangon, Saran, Iturenen, Eibarren, Markinan eta Zuberoako maskaradan. Hartza neguan lo egoten baita, haren iratzartzeak primadera heldu dela seinalatzen du, eta naturaren berpiztearen ikur gisa ikus daiteke.

Lurraren iratzarraraztea
Neguan lurra luzaz lo bezala egoten da. Laborantza gutiago egiten da, hotz baita eta egunak labur. Ihauteria, negu bukaeran izanki, lurraren iratzarrarazteko parada da ere. Horregatik, ihauteri denboran neguaren eta izpiritu gaiztoen kasatzeko pertsonaiak ere badira.

Gaitz guzien erretzea!
Naturaren loaldia bukatzearekin betan, neguko iluntasuna ere kasatzen da, eta harekin herrian gertatu diren gaitz guziak. Toki anitzetan, gaitza pertsonifikatzen da, erran nahi baita gertatzen diren kalte guziak pertsona itxurako panpina bati leporatzen zaizkiola. Hura izanen da urteko zorigaitz guzien hobendun.
Herritarrek auzia egiten diote pertsonaia horri, eta barneko erresumin guziak ateratzeko parada da herritarrendako. Lekuen arabera pertsonaiaren izena eta itxura ez da arras bera: Araban Markitos izeneko gizon itxurako pertsonaia, Lapurdin Zanpantzar, Lantzen Miel Otxin, etab.

Euskara 5
Ikas