B2 – Bizenta Mogel

Bizenta Antonia Mogel Elgezabal euskal idazlea zen. Juan Antonio Mogel osabak klaseak eman zizkion etxen. Hari esker, gizonei baizik eskaintzen ez zitzaien hezkuntza akademikoa ukan zuen.
Ipui onac izenburuko alegia bilduma idatzi zuen, eta 1804an argitaratu.
Bizentak bazekien idazle izatea ausardia handia zela eta irakurle askok galdeginen ziotela zergatik ez zen emazte lanetan ari, josten adibidez.
Idazlea izateaz gain, itzultzailea ere izan zen, eta emazteen hezkuntza eskubideak eskatu zituen.

https://eu.wikipedia.org/wiki/Bizenta_Moge

Ipui onac liburuko aitzinsolasa

IRAKURLE EUSKALDUNARI

Badakit, entzunaz beste gabe, neskatxa gazte baten izena dagoela itsatsirik liburutxo honen aurrean, jardungo dutela sinetsi ez gutxik, diotela beren artean, inoren lumaz jantzi nahi duela bela-txikiak; hau da, besteen beharrak hartu nahi ditudala niretzat: ez dagokiola neskatxa bati bururik ausitzea liburugiñen: asko duela gorua, nahiz jostorratza zuzen erabiltzea. Nola nik sinis araziko diet askori, euskaratu ditudala erdaldun jakitunak argiratu ditudan Ipuinak? Nolako harrotasuna berriz latinezko hizkuntzarekin liburu honen asmoa agertzea? Horretarako behar litzake jakitea Euskara, Gaztelania, eta Latinezko hiru hizkuntzak. Zein gauza sinesgaitza neskatxa batengan!

Nahiz sinistu, nahiz ez, esan behar dut, gaztetxoa nintzela irakurri eta azaldu ohi nituela Fedroren latinezko ipuinak; hartu ohi nuela atsegin guziz handia entzunaz Txakur, Otso, Azeri, Oilar…, Abere, Lauoineko, eta Hegaztien hizketa elkarren artekoak. Zortzi urte nituenean ikusirik nire neba, edo anaia ikasten hasi zela gure osabarekin latinezko hizkera, jarri zitzaidan buruan ikasi behar nuela nik ere. Hala, buruari neke gogorrik eman gabe, loari bere orduak emanda, eta zigor zaurigarriaren beldurrik ez nuela, jolasez bezala, irten nuen nire asmoarekin, Virgilioren hitz neurtu, eta apainduetan gozatzen nintzela. Edozeinek daki Esoporen Ipuin latinez, eta hitz lotu gabeetan daudenak, errazagoak direla aditzen, Fedro, eta Virgilioren hitz lotuak baino.

https://klasikoak.armiarma.eus/idazlanak/M/MogelBIpuionak002.htm
(Ikasek moldatua)